• 2022-09-06

AKÇAKALE GÜMRÜK KAPISI

Akçakale ve gükrüğü hakkında kısa ve genel bilgiler verdikten sonra detaylı bilgilere geçelim. Akçakale, Şanlıurfa ilinin bir ilçesidir. Nüfusunun tamamına yakını Arap kökenli Türk vatandaşlarıdır.  İlçenin adı Türkiye-Suriye sınırı çizilmeden önce "Beyaz Tepe" (yani Tel Ebyad) olarak biliniyordu. Şehir Harran ovasında kurulmuş olup, ilçe sakinleri ağırlıklı olarak tarımla uğraşmaktadır. Pamuk, buğday ve mısır en yaygın olarak yetiştirilen ürünler arasındadır. Suriye İç Savaşı öncesinde Suriye ile ticaret, Akçakale gümrük sınırı üzerinden yapılmaktaydı. Savaş nedeniyle 7 yıl kapalı kalan gümrük postanesi Ocak 2020'de yeniden açıldı. Akçakale şehri deniz seviyesinden 385 metre yükseklikte bulunuyor. İlçenin doğusunda Ceylanpınar, batısında Suruç, kuzeyinde Harran ve Eyyübiye, güneyinde  Suriye yer almaktadır. Suriye'deki iç savaş nedeniyle Suriyelilerin bir kısmı ilçeye  göç etmiştir. Özellikle sınır komşusu Tel Abyad'dan gelen göçmenleri karşılıyor.

Akçakale Gümrük Kapısı, Şanlıurfa'nın Akçakale ilçesinde bulunan ve önce terör örgütü DAİŞ ardından PKK/YPG'nin kontrolündeki Tel Abyad'ın, terör saldırısı sonrası insani ve lojistik destek amacıyla açılmasının ardından PKK/YPG'li teröristler 2014 yılında Suriye'nin Tel Abyad bölgesini kontrol altına alınca  Akçakale  kapısı kapatıldı. Suriye'nin kuzeyinde, Suriye sınırındaki Tell Abyad kasabası, 2014 yılında terör örgütü IŞİD'in eline geçmiştir. Olası terör eylemlerinin önüne geçmek için Türkiye, Akçakale gümrüklerini kapatmış ve beton bloklarla güçlendirilmiştir. Bunun ardından Tel Abyad, YPG terör örgütünün kontrolüne geçti ve gümrük istasyonunda beton blok güvenlik önlemleri devam etti. Barış Pınarı Harekatı ile Tel Abyad'ın terör örgütlerinden temizlenmesinin ardından  7 yıl sonra Akçakale gümrük kapısı yeniden açıldı. Her iki ülkenin de yeniden  açılmasıyla  Tel Abyad'a insani ve lojistik destek burada başlıyor. Lojistik derken kastettiğimiz nakliyat hizmeti veren nakliyat firmalarıdır.

 Barış Pınarı Harekatı kapsamında Tel Abyad'ın terör örgütlerinden temizlenmesinin ardından başta Şanlıurfa olmak üzere Türkiye'de yaşayan Suriyeliler, Akçakale gümrük kapısında memleketlerine dönmek üzere yapılan formalitelerin tamamlanmasının ardından evlerine dönmeye başladı. Tel Abyad gümrük memuru Ebu Feyz, iki ülkenin gümrüklerinin açılmasıyla  ilçe ekonomisinin canlanacağını belirterek, "Yaşadığımız Tel Abyad artık Türkiye sayesinde güvende. Bundan böyle bu ülkenin insanları olarak yaşadığımız şehri korumalıyız. Gümrüklerin açılmasıyla birlikte ekonomik  canlılık hissedilmeye başlar.”  Gümrüklerin açılmasıyla birlikte insani yardım ve lojistik firmaları yardım malzemeleri taşıyan ve nakliye hizmeti veren TIR'lar içeri ve dışarı hareket etmeye başladı. Bu tırlar birçok nakliye firmasının taşımacılık yapsın diye gönderdiği tırlardır. Güvenlik nedeniyle sınır kapısının yakınlarına beton bloklar yerleştirildi. Barış Pınarı Harekatı ile Tel Abyad'ın ele geçirilmesinin ardından sınır kapısının açılmasına yönelik çalışmalara başlandı ve insani yardım onaylanmadan bazı beton bloklar kaldırıldı.

Şanlıurfa'nın Suriye sınırındaki  Akçakale ilçesinde bulunan sınır kapısı,  5 yıl sonra "Barış Pınarı Harekatı" ile yeniden  açıldı. Gümrük sınırından geçen 250 Suriyeli memleketleri Tel Abyad'a ulaştı. Suriye'nin Tel Abyad kentine ilçe üzerinden ulaşımı sağlayan Akçakale sınır kapısı, bölgenin terör örgütü DEAŞ'ın kontrolüne geçmesiyle 2014 yılında ulaşıma kapatılmıştı. DEAŞ'ın ardından 2015 yılının Temmuz ayında PKK/YPG terör örgütünün kontrolüne geçen Tel Abyad, 9 Ekim'de başlatılan "Barış Pınarı Harekatı" ile teröristlerden kurtarıldı. Terör örgütlerinin işgalinin sona erdiği Tel Abyad'da  normale dönen bölgeye insani yardımın süratle ulaştırılabilmesi için Akçakale sınır kapısının yeniden açılmasına karar verildi.

250 Suriyeli geri dönmüştür. Terör saldırıları nedeniyle yurtlarından ayrılan ve "Fırat Kalkanı Harekatı" sayesinde terörden temizlenen Suriye'nin Cerablus kasabasına yerleşen Tel Abyad halkı, sınır kapısının açılmasının ardından geri dönmeye başladı. Bugün Cerablus'tan  600 Suriyeli evlerine dönmek için Akçakale sınır kapısına geldi.  250 Suriyeli otobüsle Tel Abyad'a geçince, uzun mesafeli Suriyeliler sınırda sevdikleriyle buluştu. Gümrük kapısı önündeki güvenlik önlemleri, geçişte sorun olmaması için sıkılaştırılırken, Türklere ait ambulanslardan gelen sağlık görevlileri nöbet tutmaya başladı.

Suriye Hükümeti Şanlıurfa Koordinasyon ve Destek  Merkezi (SUDKOM) Hudut ve Güvenlik İşleri Koordinasyon Başkanlığı tarafından Hudut Kapısı Yönetim Sistemi (HGYS) devreye alınan Akçakale Gümrük Hudut Kapısı, karşılıklı girdi ve çıktılarla tam olarak faaliyete geçmiştir.Daha önce SUDKOM koordinatörleri tarafından şantiye geliştirme, asfaltlama, bina tadilat ve boya işlerinin yapıldığı Akçakale Gümrük Kapısı,  HGYS akrediteli olarak uluslararası taşımacılıkta da standart bir hizmet haline geldi.

 Ticari sınır geçişlerinin HGYS'ye kayıtlı olduğu sınır kapısında, Telabyad'dan geçmek isteyenlerin kayıtları kısa süre içinde Kara Sınır Ofisi'nde yapılıyor.Telabyad Gümrük Müdürlüğü'nde de benzer bir sistemin kurulmasından duydukları memnuniyeti dile getiren Telabyad Mahalli Meclisi Gümrük Müdürlüğü yetkilileri, Vali Abdullah Erin ve Vali Yardımcısı İsmail Çetinkaya'yı ziyaret ederek stelleri pahalıya teslim etti.1 milyon Suriyelinin güvenlik bölgesinden geçeceği Şanlıurfa'nın Telabyad'da açılan Akçakale ilçesi gümrük istasyonunda temizlik çalışmaları başladı. Sınır çitinin temizlenip onarılmasının ardından önümüzdeki günlerde faaliyete geçeceği biliniyor.

 YPG/PKK terör örgütünün imha edilmesinin ardından Şanlıurfa'daki Akçakale gümrük karakolunda ve Suriye  sınır kapısı Telabyad'da temizlik çalışmaları başladı.  2015 yılında PKK/YPG terör örgütünün Telabyad ilçesini ele geçirmesinin ardından her iki sınır kapısında da insani yardım geçişleri kapatıldı. Terör örgütlerine karşı başlattığı hareketle bölgeye barış ve güvenliği getirmek için çalışmalarını sürdürmektedir. Barış Pınarı Harekatı'nın  ardından tam kapasite çalışmaya devam eden bir güvenlik bölgesinde, Akçakale'nin gümrük sınırını insani yardım ve insani yol üzerinden insanlara açmak için temizlik çalışmalarının başlatıldığı öğrenildi. Akçakale Belediyesi temizlik görevlileri gümrükten geçmek için 2 gün boyunca gümrük alanını temizledi. Gümrük kapısındaki diğer zafiyetlerin de incelendiği ve zafiyetlerin giderilmesinin ardından önümüzdeki günlerde gümrük kapısının devreye alınacağı biliniyor. Güvenlik bölgesinin kurulmasının ardından 1 milyon Suriyelinin Akçakale gümrük kapısının yanındaki bu kapıyı kullanacağı bildiriliyor.

Şimdi ise gelin nasıl açıldığına biraz daah detaylı bakalım. Akçakale sınır karakolunun açılmasına ilişkin belgede Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamındaki Akçakale sınır karakolunun açılmasına ilişkin çalışma ve çabalar yer alıyor. Akçakale Gümrük Müdürlüğü'nü birinci sınıfa çıkarmak , ardından diğer iller tarafından bölgeye katkılarından dolayı tanınmak için verilen savaşı ve sınırı kendi bölgelerine çekmeye çalışan güçlere karşı verilen savaşı ve faydaları anlatın Akçakale sınır kapısının Türkiye'ye konumu ve bölgesel ekonomi mevcuttur. Türkiye'nin Suriye, İran ve Irak ile sınır komşusu olduğu şehirlerde sınır ticareti iyi gelişmemiştir. Özellikle ABD'nin Irak müdahalesinden sonra ortaya çıkan güvenlik sorunu iş insanlarını etkilerken, Suriye ile  sınır ticaretini ve uluslararası taşımacılığı geliştirecek operasyonel geçişler yeterli olmadı. Şanlıurfa'yı Suriye'ye bağlayacak olan Akçakale kapısı, şehir için önemli bir sınır kapısı olacak. Sınır bölgesindeki mayınlar, tamamlansa bile sınır kapısı açılamayacak şekilde yükseltiliyor. Ancak garnizon komutanlığının da desteğiyle mayınlar da temizlendi. 1999 yılında D.Y.P Milletvekili olarak göreve başlayan Akçakale , üç buçuk yıllık bir çalışma ve takibin ardından uluslararası bir gümrük idaresi haline geldi.Artık giriş çıkışlarda daha güvenli nakliye hizmeti de vermeye başlayacaktır

Gördüğünüz üzere Akçakale gümrük kapısı pek çok zorluk sonrasında açılmış ve sonrasında ise yine nakliye hizmeti ve geçişlerde zorluklar yaşamıştır. Ama şu anda durumu iyi ve açık haldedir. Umarız ki bu yazı sizin veya firmanız için yararlı olmuştur, iyi okumalar dileriz.