• 2022-09-06

ESENDERE GÜMRÜK KAPISI

Esendere sınır kapısı, Türkiye'nin İran ile olan sınır kapısıdır ve Hakkari Yüksekova'ya 40 km uzaklıktadır. İran'ın Urmiye, Tebriz ve Tahran şehirleri arasında ulaşımı kolaylaştırmanın yanı sıra İran ile ticaretin ve Hakkari ilinin ekonomisinin gelişmesinde önemli rol oynamaktadır.50.000 m2, ortalama 14.000 TIR, 39.000 araç ve 724.000 yolcuya hizmet vermektedir. Yaklaşık iki yıldır kapalı olan Hakkari (Rûdaw) – Esendere-Sêro sınır kapısı karşılıklı çıkışlara açıldı. Kapıların açılmasıyla bölgede yaşayan vatandaşlar yakınlarını ziyaret etmeye başladı. Hakkari'nin Yüksekova ilçesine bağlı Esendere (Bajerge) beldesinden Rozirat'ın Urmie kentine bağlı Selo beldesine açılan sınır kapısı, koronavirüs önlemleri nedeniyle yaklaşık iki yıldır kapalı kaldı. Esendere'de ticaretle birlikte nakliye hizmeti de canlanmış, nakliyat firmalarının sıkça kullandığı kapının açılması da çok katkıda bulunmuştur. Türkiye'nin Doğu Anadolu bölgesinin doğusunda yer alan Esendere gümrük kapısı, jeopolitik ve jeopolitik öneme sahip önemli bir ticaret merkezidir. Esendere Gümrük Kapısı'nın ticari işlevleri, Gümrük Kapısı'nın etki alanındaki yerleşim yerlerini doğrudan veya dolaylı olarak değiştirmiştir. Gümrük kapılarındaki ticaret faaliyetleri, geçmişteki sınır sorunlarının bir parçası olan terör sorunları nedeniyle durma noktasına geldi. Ancak bu sorunların çözümlenmesi, günümüz gümrük kapılarının ticari faaliyetlerini olumlu yönde etkileyen bölgenin sosyal, siyasi ve ekonomik yapısının canlanmasında ve gelişmesinde önemli rol oynamıştır. kalite iyileştirmeleri yoluyla İran ve Türkiye'ye önemli ekonomik katkılar sağlayan gümrük kapılarındaki kalite iyileştirmeleri yoluyla sağlanan nakliye hizmetlerin kalitesi ve sağlanan ekonomik faydalar. Gümrük kapılarının turizm kaynağı olarak özel ilgi alanlarına yakınlığı ve gümrük kapılarının iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesine katkı sağlaması çalışma alanını daha da önemli kılmaktadır. Bu çalışmada İran ve Türkiye için önem arz eden Esendere Gümrük Kapısı'nın coğrafi konumu, Doğu Anadolu bölgesi için önemi ve dolayısıyla ekonomik, sosyal ve siyasi önemi değerlendirilmeye çalışılmıştır.

 Urmiye'ye gitmek için kapıya gelen Mustafa Kami, şunları söyledi: Koronavirüs salgını ile 2 yıl boyunca kapılar kapandı. Şimdi ileri geri gidebilirim. Kapının açılmasına sevindim. " Türkiye ile İran arasında dört sınır kapısı bulunuyor. Iğdır'da Boralan, Ağrı'da Gürbulak, Van'da Kapıköy ve Hakkari'de Esendere Sınır Kapısı.  Koronavirüs salgını öncesinde Esendere ve Cerro sınır kapılarından yılda ortalama 14.000 tır, tır ve 39.000 araç geçişi sağlandı. Ayrıca, yılda ortalama 724.000 kişi  bu geçitten geçiyor. Karşı tarafa geçmek için kapıya gelen Hüseyin Taşçı şunları söyledi: 2 yıl seyahat etmedim. Artık akrabalarımızı ziyaret edebiliriz” dedi.  Hakkari, Şemdinli, Yüksekova, Derek, Çukurka ve Van'ın çeşitli ilçelerinde yaşayanlar, İran'a gitmek için Esendere sınır kapısını kullanıyor. Benzer şekilde birçok İranlı turist de Van'a gitmek için bu sınır kapısını kullanıyor. Urmiye yerlisi Sadreddin Zahelgår, "İki yılın ardından artık ileri geri gidebiliriz. Korona testinden sonra  kapılar açık olduğu için geldik. Kapının açıldığı için çok mutluyum." Esendere sınır kapısı, Yüksekova'ya 40 km uzaklıktadır. Urmiye'ye gidiş gelişleri kolaylaştıran kapılar, bölge halkı için ticaret kapılarıdır. Türkiye'nin İran ile sınır kapılarından Esendere Gümrük Kapısı'ndan geçiş 24 saate uzatıldı. Türkiye'nin İran ile olan üç sınır kapısından biri olan Esendere gümrük kapısı 24 saat açık kalacak. Yüksekova Kaymakamı ve Belediye Başkan Yardımcısı Mahmut Kaşkuchi, gümrük kapısının 24 saat açık kalacağını söyledi. Kaşıkçı, yeni şartların Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla başladığına dikkat çekerek, "Gümrük kapılarındaki geçişin 24 saate çıkarılması vatandaşlar, tüccarlar ve tüccarlar için iyi olur. Tarihte ilk kez Esendere Gümrük Kapısı. Bunu başkana borçluyuz. Teşekkür ederim" dedi. İranlı yolcuların potansiyeline dikkat çeken Kaşıkçı, herkesin her an gümrük kapılarından girip çıkma rahatlığına sahip olduğunu ve  bunun  ekonomiye fayda sağlayacağını söyledi. Esendere gümrük kapısında incelemelerde bulunan Yüksekova Ticaret  Odası Başkanı Sally Özdemir, kapının komşu ülkelerle ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi açısından önemli olduğunu vurguladı. Özdemir, geçişin 24 saate uzatılmasından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, kararın kente ve yerel ekonomiye büyük fayda sağlayacağını vurguladı.  Gümrük kapısının sadece Yüksekova'nın değil, bölgenin kalkınması için önemli bir kapı olduğunu kaydeden Özdemir, şunları kaydetti: Karşılıklı protokol, Cumhurbaşkanı  Recep Tayyip Erdoğan'ın İran'a yaptığı son ziyaret çerçevesinde imzalandı. Nakliyat hizmetini arttıracak bir ekonomik adım atılmıştır. Aynı zamanda, barışa da katkı sağlar. Umarım bu durum herkese faydalı olur. Burada çalışanlar her gün eve yiyecek getiriyor ve ekmek kapısı oluyor. Bunun nakliye firmaları için ithalat ve ihracat firmalarına  büyük katkı sağlayacağını umuyorum” dedi. 2014 yılında gümrüklerin 389 milyon dolar ihracat yaptığını hatırlatan Özdemir, şunları kaydetti: İran şehirleri Urmiye ve Tebriz hemen yanı başımızda. Yaklaşık 10 milyonluk bu şehirlerden ortaya çıkarmak istediğimiz pazarlardan kâr etmek istiyoruz. " Cumhurbaşkanı Özdemir, katkılarından dolayı Cumhurbaşkanı Erdoğan, Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tyufenkuti, Hakkali Kyunait Valisi  Orhan Toprak ve Kaşıkkuti Valisi Yüksekova Mahmut'a teşekkür etti.  Vatandaşlardan Deniz Esmer, sınır kapısının çok sayıda insanın yaşadığı bir yer olduğunu, esnaf ve tüccarların durumdan çok memnun olduğunu anlattı. İranlı Retifi Nasefi memnuniyetini dile getirerek, alınan kararın işlerini kolaylaştıracağını açıkladı.Bu açıdan bakarsak taşımacılık hizmeti veren ithalat ve ihracat firmalarının da  buraya yönelimleri olacağını söyleyebiliriz

Esendere sınır kapısından toplanan ticaret verileri incelendiğinde ithalat ve ihracatın yıldan yıla arttığı görülüyor. 2017 yılında toplam dış ticaret 27.058.505 milyon ABD doları ile yeni bir rekor kırdı. Tüm dış ticaretin %90'ı ihracattır. Esendere Sınır Kapısı'ndan yapılan dış ticaret , modernizasyon sürecinin tamamlanmasının ardından kademeli olarak artacak. 2020 yılında Esendere Sınır Kapısı  toplam 5.950.828 USD ihracat değerine ulaşmıştır. Metal cevherleri , cüruf ve kül ürünleri toplam ihracatın %75'ini oluşturarak en büyük paya sahiptir. Toplam ithalatın %55'ini yenilebilir meyve ve sert kabuklu yemiş ürünleri oluşturdu. 2017 yılında Esendere sınır kapısından 119.794 yabancı giriş yaptı. 2020'de pandemi nedeniyle kapatılan sınır kapılarına giriş 17.529'a düştü.

Son olaraksa Hakkari, Şemdinli, Yüksekova ve Çukurka yerleşimleri de sınır kapısı çatışma bölgesinde yer almakta olup, genellikle bölgenin en önemli yerleşimlerini temsil eden, dört bir yanı yüksek dağlarla çevrili ve tepe düzlüklerinde parçalanmış küçük yerleşimlerdir. Çevre ile temas pek sık yaşanır. Hakkali, Yüksekova ve Essendere, tarihi İpek Yolu üzerinde yer almakta olup, Essendere sınır kapısının etki alanı içindeki bu yerleşimler, genellikle ticari ve turizm amaçlı olarak yerel ekonomiye katkı sağlamaktadır. Esendere Sınır Kapısı, Hakkali'nin çıkmaz sokak olmasını engelleyen çok önemli bir sınır kapısıdır. Buna örnek olarak; Hakkari iline bağlı olan ve diğer kentsel yerleşimlere göre gelişmişlik düzeyi yüksek olan Yüksekova Belediyesi'nin gelişmesinde en önemli etken ilçe sınırındaki Esendere gümrük kapısıdır. Essendere gümrük kapısı içinde  yerleşim alanı. 2020 ADNKS verilerine göre Hakkari Merkez İlçede 78.516 kişi, Şemdinri İlçesi ve Yüksekova'da 43.311 kişi bulunmaktadır.Kısaca hem ekonomik hem de turizm alanında çok gelişmiş bir sınır kapısı yani gümrüktür. Dış ticaret, ithalat, ihracat ve nakliye alanlarında çok iş yapmaktadır.

Gördüğünüz üzere bu yazımızda sizlere Esendere gümrüğünü ve nakliye durumunu  anlattık. Umarız ki size veya firmanıza bir yararı dokunur. Hepinize iyi okumalar dileriz.