• 2022-08-15

GELECEĞİN DÜNYASI METAVERSE

Geleceğin Dünyası: Metaverse

Yaşadığımız çağ günden güne teknoloji çağı olma yolunda ilerlerken adını son zamanlarda sıkça duyduğumuz Metaverse kavramı bu yoldaki en büyük adımlardan biridir. Kripto dünyasının en büyüleyici teknolojilerinden biri olan Metaverse, insanlar için sanal dünya ile gerçek dünyayı bir araya getirmektedir. Blockchain teknolojisi sayesinde, gerçek hayatta olduğu gibi internete bağlanabilen ve orada işlem işlemlerini gerçekleştirebilen cihazlarla 3 boyutlu sanal evrende veya daha basit uygulamalarda çok kolay hale gelmiştir. Bu projelere olan ilgi arttıkça, Metaverse projeleri son aylarda kripto dünyasında en çok kazandıran projelerden biri olmuştur. Metaverse oyunları ve platformları büyümekte ve giderek daha fazla kullanıcı çekmektedir. Kısa sürede dünyada yankı uyandıran bu kavrama gelin biraz daha yakından bakalım.

Metaverse kavramını Türkçe dilinde öte evren diye çevirebiliriz lakin bu gerçek tanımı için yeterli olmayacaktır. İlk olarak Neal Stephenson'ın 1992 tarihli siberpunk romanı "Snow Crash"te bahsedilen kavram, romanda insanların sanal gerçeklik gözlükleri ve bir ağ, optik fiber ile eriştiği dijital bir alanı tanımlar. Kripto dünyası bu kavramı başka bir boyuta taşıdı ve ona yeni bir anlam kazandırmıştır. Oldukça geniş bir kapsamı olan Metaverse için en genel tanım ile yaşadığımız tüm sanallıkların oluşturduğu sanal bir evren diyebiliriz. Öyle bir evren düşünün ki aynı yaşadığımız dünyada yapabildiğimiz gibi arkadaşlarınızla gezebilir, birçok aktiviteye katılabilir, aynı dünyamızdaki gibi birçok hizmetten faydalanabilir, iş yapabilirsiniz. Aynı dünyamızdaki gibi arsa satın alıp, satıp ve kiralayabilirsiniz sadece bunlar sanal gerçeklik üzerinden yapılmaktadır. Metaverse’i ellerinizdeki akıllı telefonlardan ve bilgisayarlardan ayıran en önemli fark ise metaverse’in dijital bir ortam sağlamaktan çok sizi dijital olan ortamın tam içine sokmayı hedeflemesidir. Sıklıkla duyduğumuz Metaverse kavramı kripto dünyası ile yeni bir boyut kazanmış olsa da kökenleri aslında çok daha ilerilere gidiyor. Örneğin 2003 yılında çıkan Second Life oyunu, insanların kendi avatarları ile sanal dünyada var olduğu ikinci bir dünyadır ve 2013 yılında bir milyonu aşkın kişiye ulaşmıştır. Second Life, bu özelliğe sahip ilk Metaverse oyunu olarak tanımlanıyor. Diğer ünlü Metaverse oyunlarından biri de tarihin en popüler video oyunlarından biri olan Minecraft. 2006 yılında piyasaya sürülen Roblox, ünlü Metaverse oyunlarından biri olarak kabul edilebilir. Bahsettiğimiz gibi, birkaç video oyunu topluluğu, çocuklar ve gençler tarafından oluşturulan sayısız oyunun bulunduğu bir platform veya Fortnite gibi süper evrenin tohumlarını yaratmıştır. Gerçekten de 12 milyondan fazla oyuncu, Nisan ayında Fortnite'ta avatar olarak görünen rapçi Travis Scott'ın beş sanal konserini izlemiştir. Bu da demek oluyor ki şimdiden Metaverse insanların özellikle de teknoloji çağında büyüyen çocukların ilgisini çekmektedir.

Bunların dışında metaverse evreninde de birçok oyun bulunmaktadır. Şu anda en popüler metaverse oyunları arasında Axie Infinity (AXS), Decentraland (MANA), MyNeighborAlice (ALICE), The Sandbox (SAND), Alien Worlds (TLM) ve Bloktopia (BLOK) yer almaktadır. Günümüzde bunun gibi oyunlar blockchain üzerinde çok daha gelişmiş bir yapı sağlamakta ve kripto para desteği ile finansal ve küresel bir yapı sağlamaktadır. Her oyunun kendine has bir hikayesi ve oynanış biçimi bulunmaktadır. Fakat genel olarak hepsinin amacı aynıdır metaverse içerisinde ticari işlemler (alım-satım, kiralama) yapmaktır.

Bir de gelin bu kadar ilgi çeken bu projenin en büyük yatırımcılarına bakalım. Şimdi ismini sayacaklarımız büyük başarılarıyla ve maddi zenginlikleriyle bildiğimiz Facebook, Microsoft, Nvidia, Shopify, Roblox, Google, Unity Software, Epic ve Qualcomm şirketleridir. Milyar dolarlarca yatırım yaptıklarını ve ileride de yapmaya devam edeceklerini söylemişlerdir. Lâkin unutmamak gerekir ki bu proje hala daha yapım aşamasındadır böyle büyük ve normal teknoloji kullanımımızın ilerisinde olan bir proje için çok büyük altyapılara sahip olmamız gerekmektedir. Altyapıları hallettikten sonra ise sayamayacağımız kadar yeni keşiflere, ileri teknolojilere ve daha da gelişmiş şirketlere ihtiyacımız vardır. Bunları zaman içinde elde edebilsek bile metaverse kavramı bir anda içerisine girebileceğimiz bir durum değildir. Dijital anlamda geliştirdiğimiz her şeyin ve yukarıda bahsettiğimiz ihtiyaçların yerine getirilmesiyle zaman içerisinde birbirine karışarak uyum halinde ilerlemeye devam ettiği sürece öte evrenin içine kendiliğinden gireceğimiz düşünülmektedir. Facebook Reality Labs başkanı Andrew Bosworth, "Bu ürünlerin çoğu yalnızca önümüzdeki 10 ila 15 yıl içinde tamamen dağıtılacak" demiştir. Ardından Snow Crash tarzı bir çevrimiçi dünya kurmak için üstesinden gelinmesi gereken birçok teknik engel olduğunu belirtmiştir. Tabii ki Metaverse’e girerken başka bir dünyaya geçiş yaptığımız için kullanmamız gereken bazı teknolojik aygıtlar vardır. Bunlar başlıca VR kulaklıklar, AR, akıllı saatler ile gözlüklerdir. Giriş yaptığımızda ise kendimize benzeyen metahuman yani dijital insan yarattıktan sonra öte evrenimizde yer almaya başlamış sayılmaktayız.

Şimdi de aynı dünyamızdakine benzer arazileri metaverse de nasıl alacağımıza gelelim. Metaverse projesinde de tıpkı şu anki yaşantımızda yapılan emlak işleri, arsa alım-satım, metrekare başına fiyatlandırma ve dönüm hesaplama gibi birçok eylem gerçekleşmektedir. Tek ve en büyük fark bunların ödemelerinin sanal bir evrende yapıldığından gerçeklikten farklı şekilde gerçekleştiğidir. Burada kastettiğimiz de metaverse ’den bir arazi satın almak istiyorsanız nakit olarak ödeme yapamayacağınızdır çünkü para ve yatırımlar da sanal cüzdan üzerinden halledilmektedir. Ek olarak Gord, arazileri 2017'deki ilk madeni para teklifleri dalgası sırasında keşfetti, ancak o sırada teknolojinin olgunlaşmaması nedeniyle bölgedeki çalışmalar ertelenmiştir. 2020'nin başlarında, pandeminin insanların zamanlarının çoğunu internette geçirmesine neden olduğunu gören Gord,  yaklaşık 2 sente MANA satın almaya başladı. Cuma öğleden sonra New York’ta 4,2 dolardan işlem gören token, CoinGecko fiyatlarına göre geçen ay %34 ve yıllık %4.493 arttı. Gord, Facebook, WeChat ve WhatsApp'ı geride bırakarak dünyanın en değerli sosyal ağı olma hedefine sahiptir; çünkü keşfi sadece bir iletişim aracı olarak hareket etmeyecek. Gordon bu yeni alan hakkında şunları söylemiştir: “Metaverse ‘de defileler, konserler veya konferanslar yaparsak kısa vadede on binlerce insanı kendine çeker. Orta ve uzun vadede on milyonlarca insanın bu deneyimleri yaşaması muhtemeldir. Arazileri satın alabilmek ve bu deneyimleri yaşayabilmeniz içinse dijital bir cüzdana ve içerisine yükleyeceğiniz coin veya alacağınız araziye, platforma göre kripto paralara ihtiyacınız vardır. Karar verdiğiniz platformdan yeteri kadar coin satın aldığınız zaman o coinleri metaverse arsası almayı planladığınız başka bir platformdaki hesabınıza aktarmanız gerekmektedir. Daha sonra ise metaverse üzerinde kendinize ve bütçenize en uygun kara parçasını seçip coinler ile ödeme yaparak satın alabilirsiniz.

Bu evrende bulunan her arazi NFT adını verdiğimiz açılımı “Non Fungible Token” yani  “Değiştirilemez Token” olan kavram ile de belirtilir. Yani her arazi bir NFT demektir, değiştirilemez olması da bu NFT’leri satın alan kişiye tam mülkiyet hakkının verilmesinden gelmektedir. Metaverse ’de satın alacağınız her arazi gelecek için çok stratejik bir yatırım demektir çünkü aynı günümüzdeki arsalar gibi sanal arsaların da gün geçtikçe fiyatlarının artacağı öngörülmektedir. Yerinde ve ayarında yapacağınız yatırımların sizi çok iyi yerlere getirmesi dileklerimizle.