• 2022-08-15

İSTANBUL ŞEHRİ

İstanbul Şehri’ndeki İhracat Tanıtımı

İstanbul şehri hakkında bilinmesi gerekenlerle başlayalım. Öncelikle Dünyanın ulaşım merkezidir. İstanbul, özellikle transit yolcular için en önemli aktarma merkezlerinden biridir. Türkiye'nin milli havayolu olan Türk Hava Yolları'nın  etkisi şüphesiz çok fazladır. İstanbul Havalimanı'nın yeni açılan  özellikleri de bunu kanıtlıyor. İstanbul, Türkiye'nin en kalabalık ve ekonomik açıdan en önemli şehridir. Dünyanın en büyük 34. ekonomik çıktıya sahip şehri, belediye sınırlarının dikkate alındığı bir sıralamaya göre Avrupa'nın en kalabalık şehridir.

 İstanbul, Türkiye'nin kuzeybatısında, Marmara kıyısı boyunca ve Haliç çevresindeki İstanbul Boğazı'nda kurulmuştur. İstanbul, Avrupa yakası Avrupa yakası veya Rumeli yakası ve Asya yakası Anadolu yakası olarak adlandırılan kıtalararası bir şehirdir. Tarihte ilk kez Marmara Denizi, Boğaziçi ve Haliç'in çevrelediği bir yarımada üzerine kurulan İstanbul'un batı sınırını İstanbul Duvarı oluşturdu. Gelişme ve büyüme sürecinde, şehir 39 ilçeyi daha batıya taşıdı, her biri surların yapımında dört katına çıktı. Büyükşehir Belediyesi de dahil olmak üzere sınırları içinde toplam 40 mahalle bulunmaktadır. 

 Dünyanın en eski şehirlerinden biri olan İstanbul, 330-395 yılları arasında M. Roma İmparatorluğu, 395-1204-1261-1453 yılları arasında Doğu Roma İmparatorluğu, 1204-1261 yılları arasında Latin İmparatorluğu ve nihayet 1453-1922 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'na başkentlik yapmıştır. sırasında imparatorluk Halifelik, 1924'te kaldırılıncaya kadar Osmanlı İmparatorluğu'na devredildi ve aynı zamanda İslam'ın da merkeziydi.

Ekonomik özelliklerine de biraz bakalım. İstanbul, Türkiye'nin en önemli ekonomik merkezidir. Bir tür omurga, beyin ve kalptir. Sanayinin üçte biri, ithalatın üçte biri ve ihracatın beşte biri İstanbul'dan geliyor. Türkiye'nin en büyük sanayi, ticaret, ulaşım, reklam ve ekonomi kurumları İstanbul'da bulunmaktadır. İstanbul'da toplam üretimin %40'ı sanayi, %30'u ticaret ve geri kalanı diğer sektörlerden gelmektedir. Tarımın payı sadece %1'dir. Türkiye'nin bütçesinin ana kaynağı İstanbul'dur. Toplam verginin yaklaşık %37'si İstanbul'da tahsil edilmektedir. İstanbul'u Ankara, İzmir, Adana, Bursa ve Kocaeli izlemektedir. İstanbul'da her hanede ortalama iki kişi çalışıyor.

İstanbul için de en önemli konulardan biri olan ihracattan da bahsedelim. Türkiye'nin bölgesel bazda ihracatında en büyük paya sahip olan İstanbul merkezli firmaların ürünlerine olan talep artmaya devam ediyor. Bu yılın ilk çeyreğinde 24 milyar doların üzerinde rekor ihracat gerçekleştiren İstanbul merkezli şirket, nakliye hizmetinde aylık rekorlar da kırıyor. Bu hizmeti ise hem şehir içi hem şehirler arası hem de ülkeler arası bile yapabilme potansiyeline sahiptir. Mesela şehir içi derken en çok eve taşımacılık yapılabilmektedir. İstanbul merkezli şirketlerin ihracat değeri ilk kez 9 milyar doları aşarak Mart'ta 9.075 milyar dolara, Nisan'da ise 9.0366 milyar dolara ulaştı. Bu, İstanbul işletmelerinin aylık ihracat performanslarını 9 milyar dolardan fazla artırmalarına yardımcı oldu. İstanbul da Nisan ayında tüm zamanların aylık ihracat rekorunu kırdı. İstanbul'un Nisan ayında yurt dışı satışları geçen yılın aynı dönemine göre %30 arttı. İstanbul firmaları bu dönemde ürünlerini dünyanın 209 noktasına ulaştırdı ve Nisan ayında Türkiye'nin toplam ihracatındaki payları %40 oldu. En fazla ihracatı kimyasallar ve ürünleri sektöründe faaliyet gösteren firmalar İstanbul'da gerçekleştirdi. Eyalette faaliyet gösteren kimyasallar ve ürünler şirketleri, dış satışlardan 1.0631 milyon dolar elde etti. Bu sektöre yani nakliye İstanbul'un hazır giyim ve konfeksiyon şirketleri 1.038 milyon dolar, çelik sektörü şirketleri 156 milyon dolar, demir ve demir dışı metal şirketleri 827 milyon dolar ve otomotiv sektörü 600 milyon  dolar değer kazandı ve 90.000.000 dolar ödeme yapıldı. Değer bazında, aynı sektör dış satışlarda en büyük artışı  kaydetti. Sonuç olarak, kimyasallar ve ürünler 606.317.000 $, demirli ve demirsiz metaller 296.149.000 $, hazır giyim ve konfeksiyon 279.323,000 $, çelik 201.735.000 $ ve otomobiller 201.735.000 $, 115.462.000 $ oldu. Söylememiz gerekir ki Almanya'ya en fazla yurt dışı satışı İstanbul'da faaliyet gösteren firmalar oldu.  Nisan ayında İstanbul'dan  Almanya'ya yapılan ihracat 823 milyon 391 bin doları buldu.  Bunu 588 milyon 691 bin dolarla Almanya, 483 milyon 639 bin dolarla İngiltere, 430 milyon 671 bin dolarla İtalya ve 416 milyon 39 milyon dolarla İspanya izledi. Geçen yıl, Marmara bölgesinden ilk 1000 ihracatçının %57,5'i listede yer alırken, İstanbul 426 firma ile listenin başında yer aldı. Türkiye İhracatçılar Birliği (TİM) tarafından hazırlanan Türkiye'nin İlk 1000 İhracatçısı 2020 Prestij Kitabı AA Muhabiri'ne göre,  geçen yıl ilk 1000 ihracat 92,6 milyar doları buldu. 1 milyar dolardan fazla ihracat yapan  11 şirkete kıyasla 167 şirket 100 milyon dolardan fazla ihracat yaptı. İlk 1.000 şirket toplam ihracatın %54,6'sını oluşturdu ve bunun %78,9'u yerli şirketlerdi. İlk 1000 şirket 1 milyon çalışana yaklaştı. Firmaların %57,5'i Marmara bölgesinde yer almaktadır. Toplam 50 ildeki firmaların yer aldığı listede İstanbul 426  firma ile listenin başında yer alıyor. İstanbul'un İzmir'de 80, Gaziantep'te 73, Bursa'da 61, Kocaeli'nde 59  ve Ankara'da 49 şirketi bulunmaktadır.

 Şu bilgilere de bakalım. Ford Otomotiv geçen yıl  4,9 milyar dolarla en çok ihracat yapan şirketler arasında birinci sırada yer aldı. Toyota, 3,6 milyar dolarlık ihracat satışına, Oyak-Renault ise 2,3 milyar dolarlık ihracat satışına imza attı. Vestel 2,05 milyar dolarla dördüncü, Kibar Dış Ticaret 2 milyar dolarla beşinci, Arçelik 1,8 milyar dolarla altıncı ve TGS Dış Ticaret 1,5 milyar dolarla yedinci oldu. TOFAŞ Türk Otomobil 1,1 milyar dolar, Türkiye Petrol Rafinerileri 1,46 milyar dolar ve Mercedes-Benz Türk  1,1 milyar dolar ihracat gerçekleştirdi.Otomobiller, ilk 1000 liste ihracatının %23,8'ini, %10,7'sini kimyasallar ve ürünleri, %10,5'ini çelik, %9,4'ünü hazır giyim ve konfeksiyon ve %8,4'ünü elektrik oluşturuyor. Geçen yıl  ilk 1000 ihracatçının 145'i hazır giyim ve konfeksiyon sektöründen, 114'ü kimyasallar ve ürünleri ve 93'ü otomotiv sektöründen oluştu. Bu yıl  listeye ilk kez 169 firma girdi ve 831 firma yerini korudu. İlk 1000 ihracatçı, 2020'de araştırma ve geliştirmeye 12 milyar TL'nin üzerinde harcama yaptı.