• 2022-08-08

OTONOM ROBOTLARIN GELECEĞİ

  Otonom Robotların Geleceği

Otonom robotların geleceğine geçmeden önce genel olarak ne olduklarından bahsedelim. Robot, otonom  veya önceden programlanmış görevleri gerçekleştirebilen elektronik ve mekanik birimlerden oluşan programlanabilir bir duyusal cihazdır. Robotlar, doğrudan bir operatörün kontrolü altında veya bağımsız olarak bir bilgisayar programının kontrolü altında çalışabilmektedir. "Robot" kelimesi 1920 yılında  R.U.R. -  Universal Robots adlı oyunda Rossum[2]'da kullanılmıştır (Türkçeye Khalid Fari tarafından R.U.R. - Alemşumul android fabrikası olarak çevrilmiş ve Osmanlı Türkçesine Devlet Basımevi tarafından basılmıştır [3]) . Makine mühendisliği, uzay mühendisliği, elektronik mühendisliği, bilgisayar mühendisliği, mekatronik, kontrol mühendisliği gibi dalların da ortak çalışmasında kullanılmaktadır. Robotlar günümüzde daha oldukça insanların yapmak istemediği, tekrarlanan yada tehlikeli işlerde, madencilikte ve imalat süreçlerinde, cerrahi ve askeri operasyonlarda yada adamın yaşayamadığı uzay, su altı, fazla sıcak ve radyasyonlu ortamlarda kullanılmaktadır. Günümüzde insansı robotlar, endüstri robotları, hizmet robotları, toplu programlanan sürü robotlar, insansız hava araçları ve hatta mikroskopik nano robotlar üretilebilmektedir. Çok muhtelif robot türleri olmakla beraber tamamı üç temel benzerliği paylaşmaktadır: İşlevlerine müsait mekanik bir yapıya sahiptirler, makineye enerji ve test elde eden elektronik parçaları vardır ve belli düzeyde bir bilgisayar programlama kodu ile çalışmaktadırlar. İlk ticari endüstriyel robotlar çoğu zaman hareketsiz, durağan ve tek bir göreve odaklanan, üretim hattında çalışan robotlardır. Ancak günümüzde robotları, biz şeklinde iki ayak üstünde yürürken, palet zincirleri üstünde ilerlerken, hatta gökyüzünde uçarken görme olasılığımız giderek artmaktadır. Kimileri sıkıcı, yinelemeli yahut tehlikeli görevleri üstlenerek bizi bu işleri yapmaktan kurtarmaktadır. Kimilerinin mevcudiyet nedeni ise bizi eğlendirmek ve sevinçli hissettirmektir. Tabii ki, hayatımız da  artan sayıda yazılım botundan (bot olarak adlandırılan) etkileniyor. Bu botlar ayrıca fiziksel botlarla aynı işlevselliğe sahiptir. İlk olarak, çeşitli görevleri otomatik olarak gerçekleştirmektedir. Otonom robotlarla ilgili yeni gelişmelere de bir göz atalım. Robotik endüstrisi geçtiğimiz günlerde 60. yılını kutlamıştır. Yol boyunca, endüstri basit mekanik yardımdan tamamen otonom araçlara, çevresel izleme ve uzay araştırmalarına doğru gelişmiştir. Bilişim teknolojilerinin günlük hayatımızın birçok alanında destekleyici bir rol oynadığını görmüştük. Robotların kullanımıyla yeni bir devrim yaşamaktayız. Bilgi teknolojisi sadece tabletleri, telefonları ve bilgisayarları değil, aynı zamanda dünya ile fiziksel olarak etkileşim kurmamızı sağlayan ve günlük görevlerimize, işlerimize ve hobilerimize yardımcı olan sistemleri de destekleyecektir. “Geleneksel” robotik sistemler öncelikle mekanik destek sistemi, bilgisayar sistemleri, kullanıcı arayüzleri ve sensörler daha ucuz ve daha erişilebilir hale geldikçe, daha önce düşünülemez olan robotik sistemleri inşa etmek veya üretmek mümkün hale gelmiştir. Teknolojilerin birleşimi, robotik teknolojinin yaşamın her alanında kullanılmasını sağlayan bir devrim yaratmaktadır. Son yıllarda sensörler, iletişim sistemleri, ekranlar ve temel bilgi işlem sistemleri gibi alanlarda dikkate değer bir ilerleme kaydedilmiştir. Ayrıca üretim, sağlık uygulamaları, sürücüsüz arabalar ve insansız hava araçları gibi alanlarda kullanılan robot teknolojisini görmekteyiz. Son on yılda robotların kullanımı önemli ölçüde arttı. İmalat endüstrisi, özellikle cobot'ların yükselişinden sert bir şekilde etkilenmiştir. Fabrikalarda insanlarla robotlar arasında artık fiziksel engeller yoktur. Bu, robot kullanma maliyetini azaltmaktadır. ABD endüstriyel robot pazarı her yıl %10 oranında büyüyor ancak kullanım oranı %10'a ulaşmış değil. Bu nedenle, fabrika hala tam otomatik olmaktan uzaktır. Bugün Amerika Birleşik Devletleri'nde her zamankinden daha fazla robot kullanılmaktadır ve sadece üretimde değil, lojistikte de güçlü bir büyüme yaşamaktayızdır. Amazon Express ve Uber Food gibi yeni yöntemler sayesinde e-ticaret yılda %400'ün üzerinde büyümektedir. Bu yeni ticaret modelleri, teknolojinin benimsenmesini hızlandırıyor. Son olarak, paket teslimatının son aşamalarında UPS'in insansız araç kullanımını nasıl test ettiğini görmüştük.

Robotik çalışmalarının son yıllarda çok ilerlemesinin de sebeplerini kısaca söyleyelim. Robotik araştırmaları son yıllarda neden bu kadar gelişti dersek sebeplerini şöyle sıralayabiliriz: düşen sensör fiyatları, açık kaynaklı yazılımlar, hızlı prototipleme becerilerinin ve farklı teknolojilerin bir kombinasyonu haline gelmesi olarak söyleyebiliriz.

Şimdi ise asıl konumuz olan otonom robotların geleceğine bakalım. İlk insanlar uzaktan kumanda operatörleri ve kullanıcıları olarak hareket ettiğinden, robotik sistemler dünyamızın insan etkileşimini,  yönetimini ve dönüşümünü kolaylaştırmıştır. O zamandan beri, robotik çeşitlilik ve karmaşıklıkta şaşırtıcı bir artış, insanların uzamsal ve uzamsal olarak manipüle etme yeteneğini geliştirerek, sıkıcı ve tehlikeli görevlerin otomasyonunu hızlandırmıştır. Aynı zamanda  uygulama odaklı robotik ve akıllı makinelerdeki araştırmalar, sistem tasarımı, kontrol mühendisliği, bilgisayar bilimi ve yapay zeka gibi birçok bilimsel alanda fikir ve algoritmaların gerçekleştirilmesini sağlamıştır. Uygulama alanlarındaki çeşitlilik bir göstergesidir. Bu teknolojinin disiplinlerarası doğası ve büyük potansiyeli hakkında bu itici güçler, araştırma, geliştirme, eğitim ve nihayetinde bu çabaları desteklemek için lojistik ve ticari altyapının oluşturulmasına dikkat çekerek robot teknolojisi alanında devrim yaratmıştır. Bu girişimler için iş desteği, bu çabaların uzun vadeli başarısı için de esastır. Geleceğe öncülük etmek, kuruluşların nasıl çalıştığına dair temel varsayımların gözden geçirilmesini ve insanlarla teknoloji arasındaki arayüzün yeniden tanımlanmasını gerektirmektedir. Bu bağlamda, Accenture tarafından yayınlanan “Teknoloji Vizyonu 2020” başlıklı bir raporda öne çıkanlar: Teknolojinin bir bütün olarak toplum üzerindeki etkisi arttıkça, insanları kendi geleceklerinin önünü açmaya davet etmek için  bu yeni modelleri kullanan şirketler başarılı olacaktır. Rapor şunları da önermektedir: Tek yönlü bir deneyimi gerçek bir işbirliğine dönüştürerek pasif dinleyicileri aktif katılımcılara dönüştürmelisinizdir. Yapay zekayı sadece otomasyon için kullanmakla kalmamalı, insanların ve makinelerin birlikte yaratabileceği yeni ufuklara gitmeyi denemelisinizdir. Bu konuda Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri Ürün Yönetimi ve Pazarlama Bölümü Departman Müdürü Tolga Bizel’in de söylediği şeyler vardır. "Gelecek, her geçen gün hayatımızda daha fazla yer aldığı için yapay zeka teknolojisi ile şekillenecektir. Yapay zekanın en yaygın yansımaları internet aramaları, PID döngüleri, otomatik pilotlar ve görsel tanımadır. Aynı zamanda yapay zekadır. Üretimde yerleşik olarak bulunan problem bulma, bakıma yardımcı olma, ses ve yüzleri tanıma, parametreleri ayarlama gibi birçok yeteneğe sahiptir. Üretimde bir adım önde olmak istiyorsanız, robotlara da yapay zeka teknolojisi uygulanmalıdır.” Sözleriyle robotların geleceğimize etkisinin öneminden bahsetmiştir. Üretim sürecinde tam olarak işleyen bir sistem kurmaktan, sorunsuz çalışmasını sağlamaktan ve gerekirse düzeltmekten her zaman sorumlu biri vardır. Şu anda ana odak, personel yoluyla dijitalleşme sürecini hazırlamaktır. Gelecek nesli yetiştirmeye önem veren bir marka olarak, uzun yıllardır üniversite mühendislik bölümlerinde robot eğitim merkezlerinin kurulmasına katkı sağlayan eğitim destek projeleri yürütülmektedir. Aynı zamanda robot kullanımının içerisine giren firmalar olarak çağın ihtiyaçlarını öngörerek ve geleceğin ihtiyaçlarına cevap verecek yeni teknolojiler geliştirirken insana  yatırım yapmaya da devam edeceklerini söylemişlerdir. İşte robotların geçmişten günümüze ve günümüzden geleceğimize önemini size anlatmaya çalıştık. Otonom robotların geleceği, biz teknoloji çağında yaşadıkça parlak olacaktır. Bu yüzden çoğu firma şimdiden yatırımlarına başlamıştır. Tabii enine boyuna düşünerek doğru bir şekilde yapmışlardır bunu.

Umarım bu yazımızda anlattıklarımız, size ve firmanıza yol yordam göstermiştir.