• 2022-09-20

SAMSUN LİMANI

Samsun Limanı ya da işletmeci şirketin tabiriyle Samsun Limanı, Karadeniz bölgesinin en büyük limanıdır. Her zaman bir liman kenti olan Samsun'un limanı olmadığında iskele bu işlevi görmüştür. 1910 yılında İngiltere ile kentte bir liman yapılması konusunda anlaşmaya varılmış, ancak I. Dünya Savaşı'nın başlaması projenin gerçekleştirilmesine engel olmuştur. 1923 yılında milli malı olan bu iskelelerin yapımına 1953 yılında başlanmış ve 1963 yılında inşaat sırasında hizmete açılmıştır. Ek olarak, liman 1990 yılında bir endüstriyel rıhtım ile genişletildi. Gelin nakliye hizmeti açısından gelişmiş olan bu limana daha detaylı bakalım.

 Özelleştirme kapsamında liman, 2010 yılında  36 yıllığına 125.2 milyon dolara Ceynak Lojistik'e devredildi. Samsun Limanı'nda ilk boşaltma hizmetleri, biri özel işletmeciye ait Park İskelesi'ni kullanan Çaparcılar Derneği tarafından başlatıldı. Bu iskeleler 6 Ocak 1944 tarihinde  Devlet Liman Başkanlığı tarafından işletmeye alınmış ve  aynı gün Devlet Demiryolları ve Liman Başkanlığına teslim edilmiştir. Liman işletmeciliği, 29 Ocak 1944 tarihinde İl Limanlar Genel Müdürlüğü'ne, aynı gün Devlet Demiryolları ve Limanlar Genel Müdürlüğü'ne devredilmiştir. Bu Müdürlük, limanda bulunan mekanik ve mekanik olmayan deniz araçlarını (mavnalar ve çekme motorları) satın alarak 1 Mart 1944’Te limanın fiili işletmesine başlamıştır. Liman, 29 Temmuz 1953 tarihinde yürürlüğe giren 6186 sayılı Kanun ile Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi'ne devredilmiş ve halen bu şirket tarafından işletilmektedir. Genelde nakliye firmaları tarafından kullanılır. Fakat demir yolu ve kara yoluna göre nakliyat hizmetleri değişebilmektedir. Samsun Limanı'nın inşası için  en ciddi girişim, 1910 yılında bir İngiliz müşavir mühendislik kuruluşu tarafından etüt ve proje yaptırılmasıyla olmuştur. Proje 1912'de tamamlandı, ancak I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesi girişimin gerçekleşmesini engelledi. Cumhuriyet'te başlayan imar hareketi sırasında Samsun Limanı'nın yapımına ilişkin bazı önlemler alınmış, ancak yapımına izin veren bir kanun çıkarılsa da uygulanamamıştır. Bu durum, nakliyat firmaları için bir avantaj olmuştur. Liman 1953 yılına kadar demirlemeye açık kaldı. Ancak Doğu Karadeniz ile İç Anadolu'yu birbirine bağlayan bu kıyı kentinde artan yük trafiği, bir liman inşasını gerektirdi. 1953'ün başlarında uluslararası bir bankadan Türkiye'de beş liman projesini gerçekleştirmek için 12, 5 milyon dolarlık krediyi geri çektikten sonra, tam ölçekli aşama başladı. Limanın yapımı 27 Temmuz 1953’Te Alman kooperatifi Rar-Philippe-Hezman Heohtiet Engineering'e ihale edilmiş ve 3 Eylül 1953'te sözleşme açılmıştır. 1963 yılında limanın yapım aşamasında, 776 metre uzunluğundaki rıhtıma toplam 40 ton kapasiteli on adet elektrikli vinç kuruldu. Ayrıca 1963 yılında iki konveyör vinci kuruldu. 1965 yılında demir cevheri gibi dökme yüklerin yüklenmesi için bir konveyör sistemi de inşa edildi. 776 metre uzunluğundaki rıhtıma 5 ton kapasiteli iki adet  elektrikli vinç eklendi. 1990 yılında sanayi rıhtımının tamamlanmasının ardından toplam 70 ton kapasiteli beş adet STFA elektrikli vinç işletmeye alındı.

Daha detaylı teknik özelliklerine de göz atalım.

Pilotaj - çekme kılavuzu, limanlara giren ve limandan ayrılan gemiler için  zorunludur. 1000 grostonun altındaki Türk gemileri ile 500 grostonun altındaki yabancı gemilere römorkör vergisi uygulanmaz. Limanda 2500 beygir gücünde 3 adet römorkör ile 24 saat hizmet verilmektedir.Gemiler bir kılavuz botu, 3 römorkör, 2 palamar botu ve 1 servis botu içerir. Yük Elleçleme Ekipmanları Liman elleçleme ekipmanları, 25-42 tonluk 3  dolu konteyner forklifti ve 8 tonluk 2  boş konteyner forklifti, 3-35 tonluk 19  rıhtım vinci, 10 tonluk 2  saha vinci, 5-25 tonluk 6  mobil vinç, standart ve 7 adet kısa direkli forklift ve 2 adet 1,6 tonluk mini yükleyici. Yükleme ve boşaltma için 35 tonluk genel maksatlı vinçlerin kullanıldığı limanda konteyner kargoları için boş alan bulunuyor. 3. Taraf Elleçleme Ekipmanları 8 Tonluk Kovalı Polip Rıhtım Vinci bulunur. Dökme kargo, limanda 30.000 ton TMO kapasiteli tahıl silosunda hazırdır ve hizmet verir.

 Feribot Limanın, Kuzey Avrupa, BDT ve Orta Doğu ülkeleri arasında intermodal demiryolu, kara ve deniz taşımacılığına izin veren bir feribot köprüsü sistemi vardır. Yanaşma rampası 184,5 m uzunluğa ve 26,5 m ve 7,4 m genişliğe sahip olup 12.000 dwt tren vapuruna uygun bir drafta sahiptir. Kıyı şeridi tekne yükseklik ayarı hidrolik olup, köprünün ilerideki trafiği de dikkate alarak 3 veya 5 sıra gitme imkanı bulunmaktadır. Serbest bölge limanının bitişiğindeki 71.000 metrekarelik serbest bölge, 1998 yılı sonundan itibaren faaliyete geçmiştir. Samsun Limanı'nda 1 adet pilot botu, 3 adet römorkör, 2 adet palamar gemisi, 1 adet servis botu, 25 ila 42 ton arası dolu konteynerler için 3 adet forklift ve 8 ton üzeri boş konteynerler için 2 adet boş konteyner, 2 adet forklift ve 19 adet rıhtım vinci bulunmaktadır. 3 ila 35 ton arasında taşıma ekipmanları 10 ton rıhtım vinci, 2 saha vinci, 5 ila 25 ton arasında 6 mobil vinç, 5 standart ve 7 kısa direkli forklift ve 1,6 tonluk mini yükleyici 2 adet içerir. Limanda, 35 tonluk genel maksatlı vinçlerle yükleme ve boşaltma yapılan konteyner kargoları için açık alan bulunmaktadır. Liman içerisinde TMO'ya ait 30.000 ton kapasiteli bir tahıl silosu bulunmakta olup, 1998 yılı sonundan bu yana limana bitişik 71.000 metrekarelik bir serbest ticaret bölgesi faaliyet göstermektedir.  Feribot limanında ayrıca, kuzey Avrupa, BDT ve Orta Doğu ülkeleri arasında demir yolu, kara yolu ve deniz taşımacılığının bir kombinasyonunu sağlayan bir feribot köprüsü sistemi bulunmaktadır. Bu sistem şehir içindekiler tarafından da kullanılır.

Değeri zamanla beş kat artmıştır. Samsun Limanı'nın özelleştirilmesinin 15 yıldır kentin gündeminde olduğunu anlatılmıştır, 2002 yılında limanın değerinin 15 milyon dolar ile 25 milyon dolar arasında olduğunu hatırlıyoruz. Geçmiş yıllarda müzayedede Samsung Port için yapılan 125,2 milyon dolarlık ihaleye dikkat çeken yetkililer, şunları söyledi: Taşımacılık Samsun ilinde bu liman ile sıkça gerçekleşir ve en büyük limandır bu yüzden 2002 yılında ödüllendirilmiştir.Tahminler yıllık 15 milyon ila 25 milyon dolar arasında değişiyordu. Bugün limanın özelleştirilen rakamı 125, 2 milyon dolar" dediler.36 yıl devir teslimi yapılmıştır. Samsun Limanı'nın değerinin beş yılda beş kat arttığını kaydetmişlerdi. Bu, kentin bir bütün olarak artan ekonomik değerini yansıtıyor ve nakliye Samsun için gelişiyor. Liman ve tapuların satılık olmadığını söylediler. Ceynak Lojistik'e ise sadece 36 yıllık iyi niyet ile devredilmiştir. Böylece 5 yılda çok önemli bir mesafe kat ettik ve Samsun limanının özelleştirilmesiyle de  büyük ekonomik faydalar sağladık. Nakliyat Samsun’da günden güne gelişmeye devam edecektir. Bugün Samsun, iki limanı olan tek Karadeniz şehridir. Özelleştirme kapsamında limanda yapılacak yenileme çalışmaları, "Karadeniz'den tüm Anadolu'ya açık büyük bir dağıtım merkezi" ile sonuçlanacak" denmiştir.

Gördüğünüz üzere siz okurlara Samsun Limanı’nı detaylı bilgiler ile anlattık. Umarız ki bu yazımız siz veya firmanız için olabildiğince yardımcı olmuştur. Hepinize iyi okumalar dileriz.