• 2022-07-28

TAŞIMACILIK ÇEŞİTLERİ NEDİR? NASIL YAPILIR?

Taşımacılık Çeşitleri Nelerdir?

Hem dış hem de iç ticaretimizde taşımacılık özellikle son zamanlarda oldukça revaçtadır. Taşımacılık dediğimizde aklımıza en genel olarak şehirler arası taşımacılık ve ülkeler arası taşımacılık gelmektedir. Ülkeler arası olan taşımacılık uluslararası taşımacılık olarak geçmektedir. Bir ülkeden başka bir ülkeye ürün nakliye edilmesine denmektedir. Taşımacılık yapan her firma hem dünya hem de ülkelerinde bir pazar içerisinde etkinlik göstermektedirler. Diğer firmaların da rekabet halinde olduğu bu ortamda her firma kendini hep geliştirmeye çalışmaktadır. Bu da hem bir ülkenin hem de firmanın gelişmesi için oldukça iyi bir avantajdır. Taşımacılık, çift yönlüdür ve ne zaman bir müşteri talebi olsa hep devam edecektir. Tek amacı ise müşterilerin beklentisini aynı zamanda hem en hızlı hem en kaliteli hem de en ekonomik şekilde karşılamaktır.

Taşımacılığın sıkça kullanıldığı sektörler ise şunlardır: ihracat firmaları, ithalat firmaları, nakliye firmaları, kargo firmaları ve lojistik firmalarıdır.

Artan girdi fiyatları düşünüldüğünde ise taşımacılığın en uygun yapılabildiği sektör lojistik sektörüdür. Aynı zamanda lojistiğin hareketi demek taşımacılık demektir yani oldukça büyük bir öneme sahiptir. Lojistik sektörüyle çalışan işletmelerin verimliliği ile kalitesi yükselmekte ve küresel alanda rekabet fırsatını işletmelere sağlamaktadır.

Lojistik ve lojistiğin en önemli unsuru olan nakliyat kısaca bir yükün bir noktadan diğer bir noktaya taşınması demek olsa da o kadar basit ve kısa olarak açıklamak zordur. Gelin biraz da bu taşımacılığın yapıldığı çeşitlerden bahsedelim. Taşımacılık faaliyetleri kendi içerisinde de çok fazla çeşitlere ayrılmaktadır. En başta da dediğimiz gibi ülke içinde ya da dışında yapılmasına göre uluslararası ve yurt içi taşımacılık olarak ikiye ayrılmaktadır. Genel olarak bakacak olursak da karayolu, demiryolu, denizyolu, havayolu ,boru hattı taşımacılığı ve su yolu taşımacılığı şeklinde farklı gruplardır.

Ticaret ile ilgili olan ürünleri taşımak için başvurmanız gereken türler: kara yolu taşımacılığı, deniz taşımacılığı, hava taşımacılığı ve demir yolu taşımacılığıdır. Mesela, deniz yolu taşımacılığını uzak mesafelere yapacağınız nakliyeler için kullanabilirken hemen teslim edilmesi gereken nakliyeler içinse hava yolunu tercih etmelisinizdir. Kara yolu taşımacılığı ise günümüzde yine çok kullanılmakta olan kapıdan kapıya teslimlerde görmekteyizdir. Anlayacağınız üzere, her taşımacılık türünün kendine özgü özellikleri ve farklı avantajları vardır. Yine tabii ki bu taşımaları yapacağınız süre boyunca bazı kurallara uyup doğru bir şekilde yapmalısınızdır. Şunu unutmamalıyız ki şehirler arası ve uluslararası taşımacılık için yapmanız gerekenler mesela kullanıdğınız yöntemler ve ürün özellikleri her ülkeye ve şehire göre değişebilmektedir.

Taşıma çeşitleri hakkında son bir şey söyleyecek olursak da taşımacılık türlerinin sayılarına göre de kategorize edilebilmesidir. Örneğin, yukarıda bahsettiğimiz taşıma türlerin nakliyeye çıkış noktasından varış noktasına kadar sadece bir tanesi kullanılıyorsa tek bir tür ile bitirmek tek bir mod ile bitirmek demektir o yüzden “unimodal” taşımacılık denir. Eğer iki ya da daha fazla taşıma türü ile bir nakliyat tamamlanırsa da “multimodal” taşımacılık olarak adlandırılmaktadır. Bu saydığımız türler de kendi içerisinde intermodal ve kombine taşımacılık gibi farklı dallara ayrılmaktadır.

Taşımacılık Nasıl Yapılır?

Şimdi gelelim yukarıda çeşitlerinden ve öneminden bahsettiğimiz taşımacılık kısaca nasıl yapılır ona onu anlatalım. Taşımacılığın en çok kullanıldığı sektörün lojistik olduğunu söylemiştik. Lojistik taşımacılığında ise süreç hiç de okunduğu kadar kolay değildir. Uzun ve zorlu olan bu sürecin 4 temel bileşeni vardır. Bunlar ise: taşımacılık, depolama, dağıtım ve tedarik zinciridir. Saydığımız 4 temel bileşen gibi fizyolojik faaliyetler ve bunlara ilişkin bilgilerin sağlanması ve tüm sürecin yönetimi görevini ise lojistik yönetimi üstlenmektedir. Lojistik yönetimi, bir fonksiyon değildir bir süreçtir. Bu sürecin amacı ise ürünleri, ham madde kaynağından tüketiciye ulaştırılmasına kadar geçen saydığımız faaliyetlerin gerçekleştirilmesidir. Doğru bir tedarik zinciri yönetimi, stokların azaltılmasına, daha ucuz operasyonel maliyetlere, ürünlerin uygun zamanda hasarsızca müşterilere ulaştırılması sonucu müşteri tatmininin ve satışların artmasına yol açacaktır. Bu çerçevede değerlendirildiği zaman, taşımacılık faaliyetinden bahsedilebilmesi için mutlaka bir hareketin de tanımlanması gerekmektedir.

Bunun nedeni ise lojistik süreçlerdeki kullanılan fonksiyonların birbirinden farklı noktalarda konumlanmış olmasıdır. Dolayısıyla, taşımacılık faaliyeti tedarik zincirleri ve lojistik faaliyetler açısından lokasyon problemini çözmek amacıyla kullanılmaktadır.

Özellikle uluslararası taşımacılığın nasıl yapıldığından bahsedecek olursak önceli şunları bilmelisinizdir. Uluslararası nakliyat 20. yüzyılın son çeyreğinde ortaya çıkmış ve 21. Yüzyıla geldiğimizde ülkelerin vazgeçilmezi haline gelmiştir. Uluslararası taşımacılık da en çok kullanılan taşımacılık türü ise kara yolu taşımacılığıdır. Teknolojik gelişim ve değişimler bize deniz yolu ve hava yolu taşımacılığı hakkında da oldukça alternatif sunmasına rağmen en çok kullanılan tür hala daha kara yolu ve demir yolu taşımacılığıdır. Bunun nedeni ise maliyet açısından oldukça ekonomik olduğundandır. Sizin de bildiğinizi üzere gemi ve uçak maliyetleri kara yolundan ve demir yolundan çok daha pahalıdır. Kara yolu ile demir yolu arasında ise kara yolu daha çok öne çıkmaktadır çünkü demir yolu maalesef her şehirde bulunmamaktadır. Bulunsa bile genelde şehirlerin sınırlarında bulunmaktadır. Kara yolları ise şehrin her yanında ulaşım için bulunmaktadır.

Bu kadar avantaja sahip kara yolu taşımacılığı yapmanız içinse yapmanız gereken birkaç şey ve almanız gereken riskler bulunmaktadır. Bunlardan birisi zaman diğeri ise güvenliktir. Bildiğiniz üzere kara yolu, demir yolu ve hava yolu ile karşılaştırıldığında transfer süresi daha uzun sürmektedir. Kara yolunda hem trafik oluşabilir hem şoför diğer dış etkenlerden ötürü taşımakta zorlanabilirdi.

Yine de bu riskleri ve avantajları düşünüp kara yolu taşımacılığı yapmak istiyorsanız CMR belgesine ihtiyacınız vardır. Bu belge anlaştığınız uluslararası taşıma yapılan malzemenin, taşıyan firmanın ve yükleyici firmanın hak ve sorumluluklarını belirlemekte kullanılmaktadır. Uluslararası standartlara sahip bir belgedir. İlk olarak 1956 yılında Cenevre de Birleşmiş Milletler sayesinde imzalanmış ve bugün 45 ülke tarafından onaylanmıştır. Ülkemiz 1993 yılında çıkardığı kanun ile CMR konvansiyonuna taraf olduğunu bildirmiştir. Bu belgenin içeriği de standartlara göre hazırlanmaktadır. Öncelikle bu belgeyi almak istiyorsanız herhangi bir üst makamdan ya da bir kurumdan alamazsanız. Almanın ilk şartı, yükletici ya da yüklenici firmanın en az birinin CMR konvansiyonuna üye olmasıdır. Evrakta yer alan bilgiler ise ihracatçı ve ithalatçı firma bilgileri isim, adres, telefondur. Malın ise yüklendiği yer tarih zaman, malın cinsi, adedi, brüt kilo ve teslim edileceği yer tarih zamandır. Son olarak da taşıyıcı aracın plakası ve şoför bilgileri de eklendikten sonra evrak imzalanarak tamamlanmaktadır. Mallarınızı araçtan indirilmemek koşuluyla kombine taşımacılık da yapma şansınız vardır. Ayrıca sigortanız sayesinde doğacak herhangi bir hukuki sorumluluğu CMR konvansiyonu hükümleri çerçevesinde tazmin edebilmektedir. Kara yolu taşımacılığı yaparken CMR sigortanız olmalıdır bu sayede transferde başınıza gelebilecek herhangi bir olumsuzlukta yetkililere ulaşabilmektesinizdir. Ulaştığınızda ise sigorta şirketine bu bilgileri iletmelisinizdir: poliçe numarası, hasarın meydana geldiği yer, tarih, ve saat. Bundan sonra ise sigorta şirketi zararınızı giderecektir. Gördüğünüz üzere kara yolu taşımacılığının anahtarı bunlardır.