• 2022-08-01

TAŞIMACILIK YAPMAK İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR? PROSEDÜR NASIL İŞLER?

Taşımacılık Yapmak İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Günümüzde taşımacılık her lojistik firması, nakliye firması, kargo firması, ihracat ve ithalat firması  tarafından büyük önem arz etmektedir. Ürettiğiniz ürünlerin ülke içinde veya dışında da müşterilerinize hızlı ve hasarsız bir şekilde ulaşabilmesi demek sizi diğer firmalardan bir adım öne taşıması demektir. Tabii bu kadar önemli olan taşımacılık öyle her insanın veya şirketin yapabileceği bir işlem değildir. Belli başlı izlenmesi ve uyulması gereken prosedürler bir de edinilmesi gereken izinler ve belgeler bulunmaktadır. Yurt içindeki belgeleri anlatmaya başlamak gerekirse şehir içi ya da şehirlerarası yük ve eşya taşımacılığı yapmak isteyen firmaların sorunsuz bir şekilde taşımalarını gerçekleştirmeleri için çok önemlidir. İlk olarak herhangi bir ticari taşıma yapacaksanız birazdan anlatacağımız belgeleri almak zorundasınızdır ve bu belgeler size kullandığınız araç, sahibi ve sürücüye taşıyacağınız yük için hak tanımaktadır. Bu haklar sayesinde hem taşıyıcı firma hem de müşteri doğru bir şekilde bu sürecin gerçekleştiğinden emin olmaktadır. Birçok taşıma türü olan bu sektörde taşımacı firmalar kendi türlerine uygun olanı seçmek zorundadırlar. Aracınıza göre örneğin genelde kamyonlar için alınacak belgeler farklıdır. Ticari yük taşımacılığında sıkça kullanılan belgeler şunlardır: K2 ve K3 yetki belgeleri. Gelin bu belgelerin ne olduğuna ve nerelerde kullanıldığına detaylıca bakalım. K yetki belgeleri tescilli olarak kullanılmakta olan kamyon ve kamyonetler için alınmaktadır. Tabii bu araçların sahip olduğu şirkete kayıtlı olması gerekmektedir. Üç farklı çeşidi bulunmaktadır. K1 yetki belgesi eğer ticari olarak bir yük ve eşya taşımacılığı yapmayı yani nakliye yapması düşünüyorsanız almanız gereken yetki belgesidir. Bu belgeye sahip olma ücretleri ise ilk kez alacaksanız ortalama olarak 16.550 TL ödemek zorundasınızdır. Eğer belgenizi yenilemeniz gerekiyorsa ise i ise 827,00 TL ödemeniz gerekmektedir. Bununla birlikte eğer belgeyi alacak aracın taşıma kapasitesinin 3.500 kilogramın altında ise yeni belgeyi almanız için ödemeniz gereken miktar 4.136,00 TL’dir. Eğer aracınız kamyon, çekici veya kurtarıcı ise sizin için ücretlendirilen miktar 10.000 TL’dir. Kamyonet için ise 2.500 TL’dir. K2 belgesine gelecek olursak da bu yetki belgesi sadece kendi şirketi içinde yapılan nakliyeler için alınmaktadır. Kendi yükünüzü taşıyacaksanız başvurmanız gereken belge budur. Ek olarak, başvurusunda ödenmesi beklenen ücret neredeyse K1 yetki belgesi ile aynıdır. Yeni belge yenilemeleri de K1 ile eşittir. Tek fark K2 için taşıt kartı ücreti olarak 300 TL daha ödemelisinizdir. Son olarak K3 belgesini de anlatalım. Yine ticari anlamda yapılacak taşımacılığın eşya için olanıdır. Eşyadan kastımız sadece ev, büro ve ofis gibi insanların yaşadığı, çalıştığı alanlarla sınırlı taşımacılık yapmak isteyenler için alınması gereken belgedir. Bu belgeye sahip araçlar yük taşıyamazlar. Bunun yerine sadece saydığımız ev, büro ve ofis gibi alanların içinde kullanılan eşyaları taşıma iznine sahiplerdir. Tüm bu belgeleri taşıma yapacağınız türe ve ürüne göre aldıktan sonra taşımacılık yine de yapamazsınız. SRC belgesi de almanız gerekmektedir. SRC belgesi açılımıyla sürücü belgesi anlamına gelmektedir. Ülkemizde ise 2007 yılından beri zorunlu sayılmakta ve kara yolunu kullanarak ticari taşımacılık yapmak isteyen taşıtların alması gerekmektedir. Uluslararası alanda da geçerliliği olan bu mesleki sürücü belgesinin tam olarak dört farklı çeşidi bulunuyor. Eğer sadece yurt içinde yük taşıyacaksanız SRC4 belgesi almak zorundasınızdır. Fakat hem yurt içi hem de yurt dışı taşımacılığı yapmak istiyorsanız da SRC3 belgesi almak zorundasınızdır. SRC3 VE SRC4 Belgelerini almadan önce 41 saat eğitim görmektesinizdir. Eğitimden sonra yapılacak olan sınavı geçerseniz SRC3 Belgesi için 920 TL, SRC4 Belgesi içinse 756 TL ödemek zorundasınızdır. Son olarak da sürücülerin taşımacılık yapmak için bedensel ve mental olarak uygun olup olmadıklarını ölçmekte olan Psikoteknik raporunu almalısınızdır. Bu rapor insanların sebep olduğu trafik kazalarını en aza indirmek hatta sıfırlamak için oldukça önem arz etmektedir. İsmiyle de alakalı olarak kişinin psikolojisini yani herhangi bir öfke sorunu, dikkat dağınıklığı veya akıl sağlığında bir sorun olup olmadığını ölçmektedir. Bu sayede sürüş sırasındaki hız kontrolü ve bazı etkenlere tepkisi, refleksleri, olayları algılaması ve muhakeme yeteneği kısaca davranışları da belli olacaktır. Psikoteknik Raporu’nu da 175 TL gibi bir ücretle edinirseniz taşımacılık yapmanızı sağlayacak tüm belgelere sahipsiniz demektir. Ayrıca aldığınız tüm yetki belgeleri beş yıl boyunca geçerlidir. Erken başvuru yapmış olanlar ise harç ödemesinde %95 yenileme indirimi kazanmaktadırlar. Beş yıldan sonra yenilenmeyen yetki belgeleri otomatik olarak bakanlık tarafından iptal edilmektedir.

Kısaca toplayacak olursak K Yetki Belgesi, SRC Belgesi ve Psikoteknik Raporu’na sahip sürücü ve şirketlerden biriyseniz yasal prosedürü tamamlamış ve sorunsuzca taşımacılığınıza başlayacak konuma gelmişsiniz demektir.

Prosedür Nasıl İşler?

Yukarıda bahsettiğimiz belgeleri de almak okunduğu kadar kolay değildir maalesef. Bazı prosedür ve izlenmesi gereken adımlar vardır. Örneğin eğer K belgelerinden almak istiyorsanız vergi levhanızda belirtilen ve gitmeniz  gereken merkez adresinin bağlı bulunduğu ilin, bağlı bulunduğu Ulaştırma Bakanlığı Bölge Müdürlüğü’ne direkt olarak başvurmanız gerekmektedir. Zaten vergi levhanızda çıkacak olan adres sizi, size en yakın Ulaştırma Bakanlığı Bölge Müdürlüğüne götürecektir. Fakat yine yukarıda anlattığımız gibi K yetki belgesi tek başına yeterli olmayacaktır ve başvurduğunuz zaman çeşitli belgeler daha istenmektedir. Bu belgelerden biri SRC belgesidir ve K yetki belgesi almanız için SRC belgesi almak zorundasınızdır. K belgelerinden herhangi birini (K1, K2 ve K3 yetki belgeleri) alabilmeniz için ayrı ayrı başvuru yapmalı ve  SRC belgesine sahip olmanız gereklidir. Bu nedenle K tipi yetki belgesi için başvuru yapmadan önce, SRC belgesi almanız şarttır. Bu belgeyi almak içinse Ulaştırma Bakanlığı tarafından üç ayda bir yapılan sınavlardan geçer not almalısınızdır. Sınava hazırlanabilmeniz içinse Milli Eğitim Bakanlığı’nın yetkisini almış kurumlardan birine başvurmalısınızdır. Bu yetkili kurumlardan aynanda eğitim alıp sınavda başarılı olursanız belgeyi alma şansı yakalamaktasınızdır. Bahsettiğimiz eğitim ise ortalama bir ay sürmektedir. Fakat SRC belgesini alma süresi değişkenlik gösterebilmektedir. SRC belgenizi ise almaya hak kazandığınız ve zamanınız geldiğinde e-Devlet üzerinden alabilmektesinizdir. SRC belgesi çok önemlidir çünkü genel olarak Ulaştırma Bakanlığı’nda bir yetki belgesi başvurusunda bulunacaksanız yanınızda bulundurmazsanız başvrunuz bir işe yaramayacaktır. Bir diğer bu kadar önemli olan belge ise Psikoteknik Raporu’dur. Aynı zamanda bu raporu da bulundurmazsanız başvurunuz geçersiz sayılacaktır. Bu raporu almanız içinse Psikoteknik merkezlerine gidip 12 farklı teste tabi tutulduktan sonra başarılı olursanız almaya hak kazanmış olacaksınızdır. Bu testler genel dikkatinizi, olaylara tepki hızınızı, bakış açınızı, çarpışma öngörülerinizi, görsel algı, kişiliğinizi ve çevrenizi nasıl algıladığınıza dair farklı testlerden oluşmaktadır. Eğer bu testlerden başarılı bir şekilde geçerseniz Psikoteknik belgesinizi E-Nabız ve E-Devlet üzerinden alabileceksinizdir.

Yukarıda bahsettiğimiz tüm belgelerin prosedürleri yıllardır ülkemizde böyle işlemektedir. Tüm bunlara eksiksiz bir şekilde sahip bir sürücü veya şirket iseniz tebrikler artık yasal prosedürü tamamlamış sayılmakta ve güvenle yola çıkmaya hazır demeksinizdir.