• 2022-08-08

ULUSLARARASI TAŞIMACILIK YAPMAK İÇİN GEREKEN KOŞULLAR NELERDİR?

 Uluslararası Taşımacılık Yapmak İçin Gereken Koşullar Nelerdir ?

Taşımacılık günümüzde hem dış hem de iç ticaretimizde oldukça popülerdir. Taşımacılık denilince aklımıza şehirler arası taşımacılık ve genel olarak uluslararası taşımacılık gelmektedir. Ülkeler arası taşımaya uluslararası taşımacılık denir. Bu da ürünlerin bir ülkeden başka bir ülkeye taşınmasıdır. Taşımacılıkla uğraşan tüm şirketler hem küresel hem de yerel pazarlarda faaliyet göstermektedir. Diğer firmaların rekabet içinde olduğu bu ortamda her firma sürekli gelişme arayışı içindedir. Bu, ülkenin ve işletmelerin gelişimi için çok iyi bir avantajdır. Taşıma çift yönlüdür ve müşteri talebi olduğu sürece devam edecektir. Taşımacılığın ek amacı müşteri beklentilerini en hızlı, en kaliteli ve aynı zamanda  en ekonomik şekilde karşılamaktır.

Taşımacılığın yaygın olarak kullanıldığı endüstriler şunlardır: İhracat şirketi, ithalat şirketi, nakliye şirketi, lojistik şirketi. Artan girdi fiyatları göz önüne alındığında, lojistik sektörü ulaşım için en uygun sektördür. Aynı zamanda lojistik hareket ulaşım anlamına geldiği için çok önemlidir. Lojistik sektörü ile çalışan firmaların verimliliği ve kalitesi artıyor, küresel sahnede kendilerini gösterme fırsatları sunmaktadır. Lojistik ve lojistiğin en önemli unsuru olan kargonun bir noktadan başka bir noktaya taşınması anlamına gelen ulaşımın basit ve özlü bir şekilde anlatılması zordur. Aynı şekilde taşımacılık yapımı da oldukça zahmetlidir. Bugün ise sizlere uluslararası taşımacılık yapmanız için gereken koşullardan bahsedeceğiz. Bilindiği gibi birden fazla, yani iki veya daha fazla ülke arasında kara yolu taşımacılığı için gerekli belgeler, taşımanın türü ne olursa olsun farklıdır. En az iki farklı ülke (yükleme ve teslim noktalarının iki farklı ülkede bulunduğu) arasında yapılan taşımaya "uluslararası taşıma", kara yolu ile  gerçekleştirilen taşıma şekline ise "uluslararası kara yolu taşıma" denir. “Uluslararası Karayolu” bu ulaşım aracının kurallarını belirleyen birliğin adı “IRU (Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği)”dir.

IRU, ulusal birlikler aracılığıyla dünya çapında karayolu taşımacılığı endüstrisini temsil etmektedir. IRU, otobüs şirketlerinden taksi ve kamyonlara, ağır hizmet araçlarından şoförlere kadar birçok sektörün sorunlarına ve ihtiyaçlarına hitap etmektedir. IRU aynı zamanda TIR sisteminin uluslararası garantörüdür. Bu sayede araç, giden sınır kapısında kontrol edildikten sonra ek kontrollere gerek kalmadan yolu üzerindeki diğer sınır kapılarından geçebilmektedir.

Yazımızda ilk olarak bagajı taşıyan aracın taşıdığı bagaj, araçları kullanan sürücüler ve sürücülerin kullandığı araçlar ile ilgili belgeleri anlatacağız. Almanız gereken kargo evrakları şunlardır: TIR Karnesi, Konşimento, Manifesto, Eşya Faturası, Paket Listesi, Menşe Şahadetnamesi, Sağlık Belgesi, A.TR Belgesi, T1 veya T2.

Sürücüler için gerekli belgeler ise: Pasaport, ilgili ülke için giriş veya transit vizesi, uluslararası sürücü belgesi ve/veya yerel taşıma otoritesi tarafından onaylanmış geçici belge, yanıcı ve tehlikeli madde taşımacılığı için ADR sürücü belgesi ( ADR'li belgeler src5 olacaktır. Değilse, yine de sorun değil.)

 Araçla ilgili belgeler de şunlardır: Taco, TÜV sertifikası (bu ayrı belge, hız göstergesi şirketine bu uygunluğu sağlamaktadır.), Euro 5/6 veya hangi sınıfa ait olduğunu belirten belge, L sertifikası, Araç Sertifikası "C" tescil belgesi, yeşil sigorta, geçerli araç muayenesi,  uygunluk belgesi şeklinde TIR (muayene geçerli veri gerektirir), çekici hizmetinden ve römorktan karne kullanılıyorsa belgelemektedir. Bir not eklemek gerekirse de Avrupa için, "RODER" (yani yola uygunluk belgesi) test merkezinden ayrı olarak elde edilmelidir. Şu belgelere de ihtiyacınız vardır.

Karşı Belge: İhracatçı firma, bazı ihracat gönderilerinin alıcısı olarak alıcı firmanın bankasını listeleyerek banka adına malları sevk etmektedir. Bu gönderiler için orijinal ATR, fatura ve alıcı tarafından talep edilen belgeler mal ile birlikte değil banka aracılığıyla gönderilecektir. Bu yüklemelere belge tabanlı yüklemeler denmektedir. Mallar uluslararası sevk edilecekse, teslimattan önce ödemenin garanti edildiği bankadan yazılı bir belge olmadan mallar güvenilir bir şekilde teslim edilmeyecektir bu yüzden karşı belge gereklidir.

Gümrük Çıkış Beyannamesi: Tüm ülkelere taşınan ürünlerle ilgili tüm bilgileri içeren, hareket ülkesinin ihracat birliği ve gümrük idaresi tarafından onaylanmış bir belgedir.

CMR: Taşımacılığın CMR şartlarına uygun olarak gerçekleştirildiğini belirtmek için uluslararası Marchandises Routiers (CMR) şartlarını kabul eden ülkeler tarafından kullanılan bir karayolu taşıma belgesidir. CMR, Türkiye'ye, Türkiye'den veya Türkiye üzerinden uluslararası karayolu taşımacılığı için geçerlidir. Buna, ihracatçı firmanın adı ve adresi, ithalatçı firmanın adı ve adresi, malların teslim edileceği yer, yükleme yeri, tarih, mal türü, paket türü ve sayısı, toplam ağırlık, teslimat türü dahildir. Gönderici ve alıcı arasındaki sözleşmeye dayalıdır. İhracatçı, ihracatçının gümrük memuru veya imalatçı  tarafından hazırlanır ve taşıyıcıya teslim edilmektedir.

Konşimento: Taşıyıcının gönderiyi teslim aldığını gösteren belgedir. Bu belge, yükün taşıma hizmetlerinden doğan eylem ve sorumlulukları taşıyıcıya devretmektedir. Bu nedenle konşimento, taşıma, teslim alma ve teslim koşullarını içermektedir. Yasal bir belge olan bu sözleşme, alıcının onayından sonra satıcıya sunulmaktadır.

Freight Prepaid: Bu, bir ihracatçı tarafından ödenen navlun ödemesi için kullanılan uluslararası bir terimdir.

Navlun: Bu, uluslararası nakliye maliyetidir.

Bunların dışında bazı dolaşım belgeleri de almanız gerekmektedir. Örneğin, ATR Dolaşım Belgesi:  Sanayi ürünlerinin AB ülkelerinde Türkiye'de serbestçe dolaşmasına veya AB ülkelerine Türk menşeli ürünlerin ithalatında belirli tavizler verilmesine olanak sağlayan belgelere ATR belgeleri denmektedir.

EUR-1 dolaşım sertifikası: Bu belgelerin işlevleri ATR belgelerinin işlevlerine karşılık gelmektedir.

INF-2 belgesi: Türkiye'de serbestçe dolaşan girdilerin üçüncü ülkelere gönderilmesi ve nihai ihraç ürünü içindeki malların serbest dolaşım hakkı ile bunlarla ilgili işlemlerde Türk girdilerinin gümrükten muaf tutulmasını tanımlayan bir belgedir.

Menşe Şahadetnamesi: İhracatın düzenlendiği ve onaylandığı ülkeden olduğunu veya gördükleri değişiklik ve işlemlere göre o ülkeden sayılması gerektiğini gösteren belgedir. Bu belgelerin dışında şu belge, fatura ve formlar da gereklidir: Kontrol belgesi, sağlık belgesi, kalite belgesi, konsolosluk faturası, tasdikli fatura ve ABC formu.

Tüm bu gereklilikleri tamamladığınızda bile tamamen hazır sayılmazsınız. Uluslararası bir kamyon şoförü olmak için belirli eğitimlere ve gerekli becerilere sahip olmanız gerekmektedir. Uluslararası bir kamyon şoförü olmak için bir kişinin birkaç farklı belgeye sahip olması gerekmektedir. Karşılanması gereken en temel koşul şu şekilde ifade edilebilir: C Kategorisi sürücü belgesine sahip olmak (C Kategorisi sürücü belgesi almak için B Kategorisi sürücü belgesi gereklidir), en az lise diploması gereklidir, uluslararası bir kamyon şoförü olmak için gerekli tıbbi muayeneyi geçmek, adli sicil kaydınızın olmaması gerekmektedir.

Bu saydığımız şartlar temel olarak uluslararası bir kamyon şoförü olmak için  gereken niteliklerdir. Gerekli olan tek ek belge, diğer gereklilikler gerekli olmasına rağmen, Kategori C sürücü belgesidir. Adli sicil kaydı bulunmayan, gerekli sağlık koşullarını sağlayan, en az 21 yaşında olan, en az ilkokul mezunu olan ve C Kategorisi sürücü belgesine sahip olan herkes tır şoförü olabilmektedir. Uluslararası bir kamyon şoförü olmak için  gereken tek ek belge dediğimiz gibi, Kategori C sürücü belgesidir.

 Tüm bunları sağlarsanız uluslararası bir şoför olursunuz ve uluslararası taşımacılık yapabilecek konuma geleceksinizdir. Şimdiden hepinize iyi yolculuklar.