• 2022-09-30

ZONGULDAK LİMANI

Zonguldak Limanı, Zonguldak'ta Türkiye Taş Kömür Kurumu tarafından işletilen bir limandır. Zonguldak'ın dağlık doğası, uzun yıllar deniz yolunu tek ulaşım seçeneği haline getirmiştir. Zonguldak limanında uzun yıllardır yük taşımacılığının yanı sıra yolcu taşımacılığı da yapılmaktadır. Ancak zamanla kara yolu ağının gelişmesi nedeniyle yolcu taşımacılığının çoğu otoyollara kaymıştır. Yük taşımacılığı olduğu gibi devam etmiştir genellikle de nakliye hizmeti veren nakliye firmaları tarafından. Zonguldak limanı günümüzde denizcilikteki önemini sürdürmektedir. Ereğli Kömür İşletmesi yönetiminin Denizcilik Bakanlığı'na (Donanma Bakanlığı) devredilmesinin ardından, teknik araştırma ve geliştirme çalışmaları nedeniyle Ereğli Havzası'ndan çıkarılan kömür miktarı arttı. Zonguldak limanının kömür operasyonları dışında en önemli operasyonu olarak öne çıkan Ukrayna limanlarıyla Ro-Ro operasyonu aslında Karadeniz havzasında 215 milyon USD/yıl destek sağlamıştır. Yılda toplam 1.411 milyon dolarlık benzer  bir meyve ve sebze ihracatı turu, Rusya ve diğer Türk limanlarından geçiyor. Karadeniz havzasından Türkiye'ye ithal edilen en büyük ticaret kalemi demir-çelik ürünleridir (5.6 milyar$/yıl) ve  yerli demir-çelik üreticileri ve tüccarları bu faaliyette yer almaktadır.Bu tüccar özellikle  hızlı ulaşım için Zonguldak limanını tercih edebilir. Ancak özellikle kötü havalarda, hasarlı kömürlerde, yavaş nakliyede kömür transferi sorunsuz gerçekleşemez. Zonguldak'ta şehir içinde gemilerin barınabileceği bir liman olmadığı için önce Kozlu'da kömürün daha hızlı ve daha kolay taşınmasını sağlamak için bir mendirek yapıldığı düşünülmüş, ancak bu kısa bir süre sonra terkedilmiştir. Bunun nedeni ekonomik sorunlar ve dönemin koşullarıdır. Nakliyat firmaları da bu değişimlere göre nakliyat hizmetlerini aksatabilmektedir.

Limanın yapımına Osmanlı İmparatorluğu döneminde 1898 yılında başlandı. Şiddetli rüzgar ve fırtınalardan etkilenen liman, inşaat sırasında birçok kez yıkılmış, ancak 4 yılda tamamlanarak kullanıma açılmıştır. Zonguldak Limanı, Taşkömürü Kurumu'nun ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yapılandırılsa da, TTK yönetimi, liman işletmeciliği bakış açısıyla limanı diğer kamu ve özel kuruluşların kullanımına hazırlamaktadır. Halka açık bir şirket olan TTK tarafından yürütülen işletmecilik nedeniyle liman işletmeciliğinin türüne göre halka açık liman olarak sınıflandırılmaktadır ve taşımacılığı Zonguldak’ta arttırmıştır. Limanın toplam  uzunluğu 1050 m, rıhtımın toplam alanı 400.000 m2'dir. Liman, Zonguldak geleneğine göre giriş ve çıkış limanı görevi görmektedir. Genel faaliyet yapısı incelendiğinde; Limanın ana faaliyetinin kömür ihracatı olarak planlandığını görüyoruz. Toplam 1050 metrelik rıhtımın 510 metresi genel kargo ve kömür taşımacılığına ayrılmıştır. Bugün limanda  kömür madenciliği yapılıyor; Karabük Demir Çelik fabrikası için gerekli olan kömürün ithal edilerek limanda depolandığı ve tesise taşındığı söylenebilir. Limanda Ro-Ro hareketliliğinin artmasıyla birlikte söz konusu 510 metre uzunluğundaki ana iskelenin 150 metrelik alanı Ro-Ro operasyonu için kullanılıyor. Bu nedenle pratik günlük  kullanımda Ro-Ro operasyonları için 275 döner metre, kömür ve genel kargo için 360 döner metre kullanılmaktadır. 210 metre uzunluğundaki raylı taşıma kapasiteli iskelede ise özellikle ağır yüklerin transferini sağlamak için iki adet ağır hizmet vinci bulunuyor. Demir yolu iskelesinin bir uzantısı olarak inşa edilen Ro-Ro rıhtımı, toplam 200 metre taşınabilirlik sağlıyor. Liman uzunluğu, demirleyen gemilerin liman ihtiyaçlarını karşılamak ve operasyonların çeşitlendirilmesine hizmet vermek için rıhtım açısından yeterli olacak şekilde belirlenebilir.

 Sütunların maksimum derinliği 6,5 ila 7 metre arasında verilir. Bu değerler General Cargo'nun kuru dökme yük gemilerinin draft gereksinimlerine uygun olarak 5.000 dwt kapasiteli gemilerin park etmesine izin verebilir. Öte yandan, Ro-Ro gemileri ve düşük kapasiteli  yolcu gemileri söz konusu 6-7m draft limanına yanaşabilmektedir. Genel kargo gönderilerinin çoğunluğunun genel veya orta büyüklükteki dökme yük gemileri (Handysize -10.000 - 40.000 DWT) tarafından taşındığı göz önüne alındığında, rıhtım ortalama  draftının artırılması gerekecektir.Limana 11-12 metre mesafe. Karadeniz'deki kargo operasyonlarının bir parçası. Rıhtım derinliği, demirleyen gemilerin derinlik gereksinimlerini karşılamak ve çeşitli operasyonlara izin vermek için yetersiz olarak tanımlanabilir. Limanın toplam alanı 400.000 m2  olarak belirlenmiş olsa da etkin kullanım alanı 90.000 m2 olup, rıhtımlara bağlı olup yeterli depolama ve manevra alanı sağlamaktadır. Bu limanın toplam alanının 8.500 m2'si sadece kömür depolama için kullanılmaktadır. Ayrıca zamanla limanın  önemli bir ticari konusu haline gelen RoRo taşımacılığı için 51.500 m2'lik bir alan lastik yorulma kamyonları için park yeri olarak kullanılmaktadır. Bu, genel kargo depolama alanı olarak kullanılabilecek 30.000 metrekare açık alan bırakıyor.

Zonguldak limanının Ankara ile demiryolu bağlantısının olması ve Ankara OSB'nin ihracatının ağırlıklı olarak sanayi makineleri olması, bu eksende büyük bir ihracat malları hareketinin gerçekleşebileceğini gösteriyor. Nakliye Zongulak’ta bu şekilde gelişmektedir. Buna karşılık Ankara OSB, Boğaz üzerinden zaman kaybetmemek için ihracat akışlarının Körfez limanlarına yönlendirilebileceğini söyleyebilir. Bu görüş doğru olmakla birlikte; Bir diğer önemli detay ise halihazırda Karadeniz Havzası'na giren deniz trafiğinin Körfez'deki limanlarda trafik beklemek yerine  Zonguldak Limanı'ndan kargo almayı tercih etmesi. OSB'nin büyüklük kriterine göre oluşturulan sınıflandırmada dikkat çeken bir diğer  detay ise Zonguldak limanının Karadeniz limanları arasında önemli bir yer tutmasıdır. Karadeniz bölgesinde kurulan altı büyük limandan Samsun'dan sonra ikinci büyük OSB hinterlandına sahip olanın Zonguldak Limanı olduğu görülmektedir. 2008 yılında 27.692.062 ton olarak verilen Karadeniz limanlarının toplam elleçleme miktarı bölgede tespit edilen altı kilit rakamdır. Basit bir ortalama ile limana sevk edilseydi, her liman elleçlemeyi 4.615.000 ton azaltacaktı. Bu rakam, Zonguldak Limanı için planlanan genişleme yatırımından sonra maksimum  4.000.000 ton elleçleme kapasitesi tahmini ile uyumludur.  Analiz 2008 verileriyle yapılmış ve bu tarihten sonra bölgedeki diğer limanlardaki şirketlerin özelleştirilmesinden kaynaklanan üretim artışı bu analize dahil edilmemiştir. Diğer bir deyişle, Zonguldak nakliyat limanı, yatırım ve işletme görünümünü değiştirmeyen tek liman olması nedeniyle diğer limanlara hacim transferlerine neden olmuş olabilir.  Bölgedeki yeniden yapılanma ve iç destekler sayesinde bu hacmin toparlanması ile Zonguldak limanı kısa vadede hedefine ulaşabilir. Zonguldak limanının mevcut taşınabilirliği göz önüne alındığında, Ro-Ro hareketliliğinin uluslararası liman ilişkileri açısından Ukrayna ve Kırım limanları ile ilişkilerin varlığını desteklediği görülmektedir.  Zonguldak bölgesinde ikamet eden tüccar ve sanayicilerin karşı ülke limanları üzerinden yapacakları ticaretin genel ve dökme yüklerin dolaşımının sağlanacağı söylenebilir.Öte yandan ülkeler arası liman hareketliliğini, dolayısıyla ticari ve kültürel çeşitliliği artıracak en önemli unsur ise limanlar arasında kurulacak yolcu sirkülasyon ilişkileri olacaktır. Bu yolcu trafiği; Geleneksel ticari devrelerden bağımsız olarak hem bölgedeki turistlerin hem de tüccarların bölgede alışveriş yapmalarını sağlayacak en önemli bağlantı altyapılarını kuracak. Karadeniz havzasındaki turistlerin hareketliliği göz önüne alındığında bölge ülkelerinin özellikle yaz aylarında sıcak denizlere ulaşım ve bölgeler arası hareketten söz edilebilir.Karadeniz limanı. Zonguldak Limanı'nın turist gümrük yapısına dönüştürülmesi ve  daha da önemlisi Zonguldak ve Amerika'ya turist çekebilecek sıcak noktaların oluşturulması konusunda derinlemesine bir çalışma yapmanızı tavsiye ederiz.Bu kapsamda Zonguldak Belediyesi, Ticaret Odası ve STK'ların liman hareketliliği yüksek olan komşu ülkelerin liman kentleri ile ilişkileri geliştirmelerine ve insan arayışına öncülük edecek.

Okuduğunuz üzere sizlere detaylı bilgilerle Zonguldak Limanını anlattık.